Een belangrijke horde om te nemen bij het kiezen voor een stichting in het kader van vermogensplanning is ongetwijfeld het belangeloos doel. Het vermogen dat wordt ingebracht in de stichting dient te worden bestemd om een belangeloos doel na te streven. De stichting mag geen rechtstreekse of onrechtstreekse vermogensvoordelen verschaffen aan de stichter(s), de bestuurder(s) of enige andere persoon. Men kan zich dan ook de vraag stellen op welke wijze de stichting interessant kan zijn in het kader van vermogensplanning. Om deze vraag te beantwoorden kijken we even verder naar het begrip ‘belangeloos doel’.
Wat kan dit belangeloos doel allemaal inhouden?
Een stichting kan gebruikt worden om goederen in onder te brengen. Dit betekent dat de goederen uit het vermogen van de stichter/inbrenger verdwijnen en de stichting de nieuwe eigenaar wordt. De stichting beslist nadien op welke wijze deze goederen worden ingezet om het belangeloos doel na te streven. Een stichting kan ook gebruikt worden als controlevehikel door middel van de techniek van certificering (stichting administratiekantoor of STAK). Op deze wijze wordt de economische eigendom en de zeggenschap over goederen gesplitst. De zeggenschap komt bij de stichting terecht, de economische eigendom bij de certificaathouders. De economische eigendom blijft dus bij stichter/inbrenger (of andere begunstigde) en verdwijnt niet uit zijn of haar vermogen.
“In een Belgische stichting kunnen enkel aandelen gecertificeerd worden waardoor het stemrecht gescheiden wordt van het vermogensrecht. In een Nederlandse stichting kunnen de meeste soorten goederen gecertificeerd worden.”
Wanneer vermogen wordt ondergebracht in een stichting zonder certificering of wanneer certificering niet mogelijk is zoals een kunstcollectie, wijncollectie, autocollectie, aandelenportefeuille, een kasteel, onroerend goed, valuta, … is de vraag naar welke doelen als belangeloos kunnen worden aangemerkt het meest prangend. Het begrip dient ruim te worden ingevuld. De instandhouding van de collectie, de instandhouding van het vermogen, het onderhoud van het kasteel, het onderhoud van familieleden, de educatie van familieleden, de opvoeding van minder- of meerderjarige kinderen, de promotie van de naam en reputatie van de familie, de promotie van intellectuele werken, de promotie van culturele activiteiten, … kunnen allemaal in aanmerking komen als belangeloos doel.
Stichting administratiekantoor of STAK
Indien de stichting wordt ingezet als administratiekantoor, ligt het belangeloos doel meer voor de hand. In zulk geval wordt de stichting gebruikt als controlevehikel voor een onderneming met het oog op het handhaven van het familiale karakter (of andere belangeloze finaliteit zoals het groeperen van bepaalde (minderheids)aandeelhouders). De stemrechten verbonden aan deze aandelen worden dan uitgeoefend door 1 of meerdere bestuurders. Op deze wijze wordt de controle over de onderneming toegewezen aan degenen die daarvoor het meest bekwaam zijn of die een familietak vertegenwoordigen. Deze bestuurders kunnen familieleden zijn of professionele bestuurders. De (overige) aandeelhouders bezitten als certificaathouders de vermogensrechten verbonden aan de aandelen. Bij enige uitkering van vermogen (winst, kapitaal, liquidatie) komt dit toe aan de certificaathouders.
“Deze controletechniek verankert een (participatie van een) onderneming in de familie of bij een bepaalde groep en verzekert het gecoördineerd beheer en beleid over generaties heen terwijl het vermogen bij de aandeelhouders (lees: certificaathouders) terechtkomt.”
Het beheer, bestuur, de strategie kan dus worden geconcentreerd bij een kern van mensen met de meeste knowhow of die het beste de familie- of groepsbelangen vertegenwoordigen en dit onafhankelijk van een uitdijende aandeelhoudersgroep bij opvolging tussen generaties of op andere wijze.
Fiscale behandeling van de stichting
Om de vraag te beantwoorden waarom het nu interessant kan zijn om een stichting te gebruiken met als doel een vermogen in stand te houden of een van bovenstaande doelen na te streven, dienen we ook naar de fiscale behandeling van de stichting te kijken. We komen in een ander artikel terug op de fiscaliteit van de stichting.
Bent u zelf geïnteresseerd in de stichting of in andere technieken in het kader van uw vermogensplanning? Neem gerust contact op met Jan Baptist Cooreman voor een vrijblijvend gesprek.
