De uitbraak van het coronavirus in het voorjaar is aan een zeer snel tempo uitgegroeid tot een wereldwijde pandemie met ernstige economische gevolgen over de hele wereld. Om de verspreiding van het virus te vertragen, hebben landen specifieke maatregelen genomen.
Midden maart ging België in lockdown met een verplichte sluiting van alle niet-essentiële winkels en landsgrenzen. Contacten en verplaatsingen werden maximaal beperkt. In mei volgde een exitstrategie, vorige maand werden de maatregelen terug verscherpt.
De voorbije maanden werd Deminor meermaals gecontacteerd door aandeelhouders en bestuurders van (familie)bedrijven met de vraag naar de impact van het coronavirus op de aandeelhouderswaarde van het bedrijf, zeker wanneer er net sprake is van een bedrijfsovername of familiale overdracht.
Sector- en bedrijfsspecifiek
Beursgenoteerde ondernemingen Kinepolis en AB Inbev hebben zwaar te lijden onder de verplichte sluiting van cinemazalen en horeca. Supermarktketens (Colruyt, Ahold Delhaize) en telecombedrijven (Telenet, Proximus) houden stand. E-commerce gerelateerde bedrijven (Zalando, bpost, PostNL) merken een versnelde groei.
De impact is ook een bedrijfsspecifiek gegeven. Afhankelijk van de producten en diensten, financiële slagkracht, infrastructuur, enzovoort, weten sommige bedrijven in moeilijke sectoren hun businessmodel tijdelijk of definitief aan te passen. Denk maar aan restaurants die zich in een recordtempo richten op take-away en delivery, of winkels die in enkele dagen een webshop opzetten.
Impact van het coronavirus
De theoretische waarde van een bedrijf wordt berekend door verschillende waarderingsmethodes, waarbij een onderscheid kan gemaakt worden tussen een vermogensbenadering (waarde van alle activa verminderd met de schulden) en een inkomstenbenadering (EBITDA multiple-methode en Discounted Cash Flow-methode). Dit artikel bestudeert de impact van het coronavirus op de toepassing van de EBITDA multiple- en Discounted Cash Flow-methode.
EBITDA multiple-methode
De EBITDA multiple-methode berekent de ondernemingswaarde door de EBITDA (operationele cashflow uit de activiteiten van de onderneming, zonder rekening te houden met interesten, belastingen, afschrijvingen en waardeverminderingen) te vermenigvuldigen met een bepaalde multiple (berekend op basis van de waardering van soortgelijke ondernemingen). Er zijn dus 2 variabelen, de EBITDA en Multiple, die de ondernemingswaarde bepalen.
Voor de berekening van de EBITDA dient rekening gehouden te worden met bepaalde normalisaties (bv. eliminatie of correctie van een niet-marktconforme huur, niet-operationele kosten of opbrengsten, niet-marktconforme vergoedingen) om een objectief beeld te vormen van de recurrente operationele kasstroom die de onderneming realiseert.
Concreet dient dus de vraag gesteld te worden hoe eenmalig deze situatie (een pandemie met dergelijke maatregelen tot gevolg) is. Aan verkoopzijde zal men argumenteren dat dit een uitzonderlijke situatie betreft, en de impact van corona in de cijfers integraal elimineren. Aan koopzijde zal men voorzichtiger zijn. In de praktijk hanteert men regelmatig een gemiddelde EBITDA, berekend door een weging toe te kennen aan de laatste 3 boekjaren (2018, 2019 en 2020), waardoor de impact van de coronacrisis deels geëlimineerd zal worden.
Over de voorbije maanden is er door de coronacrisis wel een merkbare wijziging in de multiples. In coronabestendige sectoren heeft de multiple stand gehouden of is er een stijging merkbaar.
Discounted Cash Flow-methode
De Discounted Cash Flow-methode waardeert de onderneming op basis van de (genormaliseerde) toekomstige vrije kasstromen, geactualiseerd aan de hand van een actualisatievoet. De basis voor de bepaling van de toekomstige kasstromen is een business plan voor de eerstkomende jaren (gemiddelde forecast periode bij kmo’s is 3 à 5 jaar).
Indien een onderneming weinig impact ondervindt van de coronacrisis en haar gebudgetteerde cijfers voor de komende jaren kan behouden, zal er bijgevolg nauwelijks impact zijn op de waarde van de onderneming. Is er een negatieve impact door de coronacrisis, en zal deze naar verwachting ook in 2021 (en de hiernavolgende jaren) doorwegen, zal de ondernemingswaarde dalen.
Conclusie
Bij beide waarderingsmethodes is er als gevolg van de coronacrisis, met de gekende maatregelen, een merkbare impact op de waarde van (familie)bedrijven. De komende maanden (lancering vaccin n.v.d.r.) zullen meer klaarheid brengen in het tijdelijke karakter van deze impact.
